Flüt çalmanın en büyük zorluklarından biri, hiç kuşkusuz ki nefes alma tekniğidir. Nefes alma tekniğinde önemli olan en büyük faktör, vücudumuzu tanıyıp, nefesle, vücut arasındaki bağlantıyı iyi kurabilmektir, Bizim için önemli olan, doğal ve sessiz bir şekilde alabildiğimiz kadar büyük nefes alabilmektir. Bu da vücudumuzun en rahat ve doğal duruş pozisyonu ile elde edilir. Flüt çalarken ortaya çıkan tüm nefes alma zorlukları, vücudumuzun dik olarak duruş pozisyonlarında çıkar.
Üfleme çalgı çalanlar, tüm havayı ciğerlere doldurmak zorundadır. Ciğerler binlerce küçük torbacıktan oluşmuştur. Ve bu torbacıklar vücut ihtiyacına göre otomatik olarak çalışmaktadır. Uyurken, yürürken, koşarken ciğerler otomatik olarak, ihtiyaca göre hava sağlar. Ancak bir flütçü herhangi bir tahta üflemeli çalgıcıdan daha fazla havaya gereksinim duyar. Çünkü diğer üfleme çalgıların aksine flüt üflendiği zaman ağız deliği tamamen kapanmamaktadır. Bu sebepten dolayı üflenen havanın yarısı dışarıya gitmektedir. Ciğerlerden daha fazla havanın çıkmasını sağlayacak bir kas bulunmadığından diyafram bir körük işlevi görerek ciğerlere dolan havanın idareli bir şekilde kullanılmasını sağlar. Bu sebepten dolayı icracı, temel olan nefes alıp verme tekniğini en doğru ve doğal bir şekilde öğrenilmelidir.
Diyafram :
Solunumda büyük etkisi olan diyafram, göğüs boşluğu ile karın boşluğunu ayıran kas, kiriş karışımı bölme şeklinde bir tek yassı kastır. Diyafram altı lifle arkaya, altı lifle yanlara ve öne bağlıdır. Genişlemesi dikey, doğal duruşu aşağıya bakan bir kubbe biçimindedir. Diyafram kasıldığı zaman kubbeliği azaldığı gibi göğsün alt bölümünde, yanlara ve arkaya doğru çapını büyütür. Bu da ciğerlere hava dolması için geniş bir boşluk oluşturur. Diyafram, sakin solunumda, ortalama 12mm, zorlu solunumda ise 70-100 mm kadar genişleyebilir ki bu da flüt çalmak için bize gerekli olan havayı temin eder.
Mükemmel bir ton, rahat bir yorum ve kondisyon diyaframın doğru kullanımı ile ilgilidir. Solunumu sağlayan diğer bir faktör olan göğüs kafesimiz yatay olarak en çok 12mm genişler, Bu genişleme flüt çalmak için gerekli olan havayı bize temin edemez. Bunun için flüt çalarken kesin olarak diyafram kullanma zorunluluğumuz vardır.
Flütte ağız "pi" sesini çıkarır gibi kapalı olmasına karşın, havayı rahat kullanmak için "o-ho" der gibi açık olması gerekir. Şan'da boğazı açık tutan harfler (örneğin "a-ö" gibi) tiz seslerde çok rahat söylenmesine karşın "i-ü" gibi harfler yüksek tonlarda söylenemez.
Flüt çalmada, diyaframa kadınlar üzerinde çok hassasiyetle durmalıdır. Çünkü erkekler doğal olarak diyaframla iterek nefes alırlar, ancak kadınlar hamilelikleri sırasında diyaframdan nefes alamayacakları için doğal olarak göğüsten nefes almaktadırlar.
Flüt öğrenimine yeni başlayan bir öğrenciye diyaframın flüt çalmadaki önemi anlatılmalı ve ilk senelerden itibaren diyafram kasını güçlendirici çeşitli hareket ve egzersizler öğretilmelidir. Bu çalışmalar her gün öğrenci tarafından düzenli olarak tekrar edilmeli, bir müzik parçası içerisinde diyaframın doğru kullanılıp, kullanılmadığı eğitici tarafından kontrol edilmelidir. Belirli bir süre sonra diyaframdan nefes alıp verme olayı motor davranış haline gelecektir.
Üfleme üzerine üretilen fikirlerden ortaya çıkan en önemli nokta, nefes alıp-verme sırasında omuzların yukarıya kaldırılmasının sakıncalı olduğudur. Üfleme sırasında omuzların bilinçsizce yukarıya kaldırılması, havanın ciğerlerden kontrollü bir şekilde dışarıya verilmesini imkansız kılar. Aynı zamanda vücudun, dudak ve boğazın üfleme sırasında kasılması, seslerin titrek ve sıkı çıkmasına neden olur. Bu da bir flütçünün tonunun ve entonasyonunun gelişmesine en büyük engeldir.
Diyafram kullanımını en iyi şekilde anlayabilmek için; elinizi karnınızın üzerine koyun, nefes alırken karın kasınızın dışarıya doğru itilmesi, nefesi verirken ise, içeriye doğru hareket etmesi gerekmektedir. Aynı şekilde elinizi belinizin üzerine koyun, Nefes alıp-verme sırasında vücudunuzun bel bölgesinde dışarıya ve içeriye doğru hareket ettiğini göreceksiniz.
Aşağıdaki şekiller nefes alıp-verme olayını anlamanıza yardımcı olacaktır.
Nefes ciğerlere dolacağından, diyaframda herhangi bir genişleme olmaz.
Kötü bir duruş pozisyonu, nefes alma, ton, teknik ve entonasyon gelişimi açısından büyük problemler yaratır. Duruş pozisyonları yeni başlayan bir öğrencide olduğu gibi, aşama kaydetmiş kişilerde de görülebilir. Ancak bu bir sorun teşkil etmez. Sürekli bir kontrol ve sabırlı bir çalışma ile bu sorunun üstesinden gelinebilir.
Aşağıdaki şekiller nefes alıp-verme olayını anlamanıza yardımcı olacaktır.
Nefes ciğerlere dolacağından, diyaframda herhangi bir genişleme olmaz.
Kötü bir duruş pozisyonu, nefes alma, ton, teknik ve entonasyon gelişimi açısından büyük problemler yaratır. Duruş pozisyonları yeni başlayan bir öğrencide olduğu gibi, aşama kaydetmiş kişilerde de görülebilir. Ancak bu bir sorun teşkil etmez. Sürekli bir kontrol ve sabırlı bir çalışma ile bu sorunun üstesinden gelinebilir.
0 yorum:
Yorum Gönder