MÜZİK TEMEL BİLGİLERİ

Müzik Nedir ?

          Müzik : Aslı Yunanca olan, islam kültürüne bağlı bütün milletlerin dilinde "Mûsikî" olarak söylenen ve dünyanın her yerinde aynı anlamı taşıyan bu kelimenin genel bir tanımı ortaya konulmamıştır. bununla beraber, J.J. Rousseau, "Müzik, sesleri kulağa hoş gelecek surette uyarlamak sanatıdır." Kant, "Bir sıra hoş duyguları seslerle ifadelendirmek sanatıdır." Fetis, "Ses bileşimleriyle heyecan uyandırmaktır." şeklinde müziği tanımlamışlardır.

          Müzik, duygu dilidir. Kelimelerle anlatamadığımız duygu ve düşüncelerimizi belirli kurallara göre seslerle anlatma sanatıdır. Müzik ile insanların tüm duyguları, doğanın insana coşkunluk ve heyecan veren olayları anlatılabilir.

Müzik Teorisi

          Müziğin uyması gereken kuralları inceleyen bilim dalına "Müzik teorisi" denir. Bu bilim bize, sesleri, seslerin şekil ve değer niteliklerini, bu sesler arasındaki ilişkiyi öğretir.

Müzik Yazısı

         Nasıl ki konuşma dilinde duygu ve düşüncelerimizi  anlatabilmek için harfleri kullanıyorsak, müzik seslerini de anlatabilmek için kullandığımız işaretlerin tümüne, müzik yazısı denir. 

Nota 

          Nota, müzik seslerini gösteren işaretlere denir. Müzik seslerini yazmak için kullandığımız bu işaretler yedi tanedir. Bunlar, DO (C), RE (D), Mİ (E), FA (F), SOL (G), LA (A), Sİ (B)' dir. Bu dizi değişmez yedi bitişik ve komşu sesi gösterir. 

Porte (Dizek)

          Üzerine "müzik yazısı" yazmaya yarayan, birbirine paralel beş düz çizgi ve dört aralıktan oluşan düzeneğe "porte" ya da "dizek" denir. Notalar portenin çizgi ve aralıklarına yazılır. Portenin çizgi ve aralıkları aşağıdan yukarı doğru sayılır.

          Portenin çizgi ve aralıklarına yazılan müzik işaretleri, soldan sağa doğru okunur. Porte, notaların ses yüksekliklerini gösterir ve portenin aralıkları birbirine eşittir.

Ek Çizgiler

          Portenin çizgi ve aralıkları, müzikte kullanılan seslerin tümünü yazmaya yetmez. Portenin çizgi ve aralıklarına yalnızca on bir tane nota yazılabilir.

         

          Oysa, müzikte kullanılan notaların sayısı 11'den  fazla olduğuna göre, bu gereğe cevap vermek için portenin sınırları, alttan ve üstten ek çizgiler ile genişletilir. Portenin üstüne konulan ek çizgiler aşağıdan yukarıya doğru, Portenin altına konulan ek çizgiler yukarıdan aşağı doğru sayılır. 

          İki ek çizginin aralığı, portenin aralıklarına eşit olmalıdır. Üst üste ya da alt alta konulan ek çizgiler hep aynı uzunlukta ve bir sırada olur. Ek çizgileri yazarken, estetik görüntüyü bozup okuma da zorluk yaratacağından gerekli özen gösterilmelidir.

Anahtar (Açkı)

          Nasıl ki evimize girerken ilk önce anahtarımızı kullanıyorsak, müzik yazısına girerken de anahtarlar kullanılır. Yani, müzik yazısına girebilmemizi sağlayan, notaların isimlerini ve genel yükseklik derecelerini belirleyen, konuldukları çizgiye adını veren şekle "Anahtar" denir. Anahtar, portenin sol başına konur. Portenin çizgilerinden birinin üstüne konur ve konuldukları çizgiye ismini verir. Anahtar portenin aralığına konulmaz. Müzikte üç türlü anahtar vardır. Bunlar; Sol Anahtarı, Fa Anahtarı ve Do Anahtarıdır. 

Sol Anahtarı :

          Portenin birinci ve ikinci çizgilerine konulur ve konuldukları çizgilere yazılan notalara "sol" adını verirler.

Fa Anahtarı :

         Portenin üçüncü ve dördüncü çizgilerine konulur ve konuldukları çizgilere yazılan notalara "Fa" adını verirler.

Do Anahtarı :

        Portenin birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü çizgilerine konulur ve konuldukları çizgilere yazılan notalara "Do" adını verirler.

          * Birinci çizgi sol anahtarı ile dördüncü çizgi fa anahtarına göre portenin çizgi ve aralıklarına yazılan anahtarlar aynı adı alırlar. Bundan dolayı birinci çizgi sol anahtarı kullanılmaz. Aralarındaki tek fark, notaların yükseklik derecelerinin aynı olmayışıdır.

Ölçü ve Ölçü Çizgisi :

         Bir müzik parçasının eşit süreli bölümlerine "Ölçü" denir. Bu eşit süreli bölümleri ayıran ve porteyi dikey olarak kesen çizgilere de "Ölçü Çizgisi" denir.