MÜZİKTE ARALIKLAR

ARALIK

          İki nota arasındaki ses açıklığına ve iki nota arasındaki yükseklik dereceleri değişikliğine  aralık denir. Aralıklar isimlerini, içindeki derece sayılarına göre alırlar.

İKİLİ ARALIĞI : DO-RE gibi iki bitişik derecenin ses açıklığı, ikili aralığıdır. Diğer bütün iki bitişik derecelerin ses açıklığına da, ikili aralığı denir.

İkili Aralık

ÜÇLÜ ARALIĞI : DO-RE-Mİ gibi üç bitişik derecenin ses açıklığı üçlü aralığıdır. Diğer bütün üç bitişik derecelerin ses açıklığına da, ikili aralığı denir.

Üçlü Aralık

DÖRTLÜ ARALIĞI : DO-RE-Mİ-FA gibi dört bitişik derecenin ses açıklığı dörtlü aralığıdır. Diğer bütün dört bitişik derecelerin ses açıklığına da, dörtlü aralığı denir.

Dörtlü Aralık

BEŞLİ ARALIĞI : DO-RE-Mİ-FA-SOL gibi beş bitişik derecenin ses açıklığı beşli aralığıdır. Diğer bütün beş bitişik derecelerin ses açıklığına da, beşli aralığı denir.

Beşli Aralık

ALTILI ARALIĞI : DO-RE-Mİ-FA-SOL-LA gibi altı bitişik derecenin ses açıklığı altılı aralığıdır. Diğer bütün altı bitişik derecelerin ses açıklığına da, altılı aralığı denir.

Altılı Aralık

YEDİLİ ARALIĞI : DO-RE-Mİ-FA-SOL-LA-Sİ gibi yedi bitişik derecenin ses açıklığı yedili aralığıdır. Diğer bütün yedi bitişik derecelerin ses açıklığına da, yedili aralığı denir.

Yedili Aralık

SEKİZLİ ARALIĞI : DO-RE-Mİ-FA-SOL-LA-Sİ-DO gibi sekiz bitişik derecenin ses açıklığı sekizli aralığıdır. Diğer bütün sekiz bitişik derecelerin ses açıklığına da, sekizli aralığı denir.

Sekizli Aralık

BASİT ARALIKLAR

          Şimdiye kadar gördüğümüz bütün aralıklar bir sekizli genişliği içinde bulunan aralıklardır. Böyle bir sekizli genişliği içindeki aralıklara "Basit Aralıklar" denir.

Basit Aralıklar

KATLI ARALIKLAR

          Sekizli genişliğini aşan aralıklar da vardır. Böyle sekizli genişliğini aşan aralıklara "Katlı Aralıklar" denir. Katlı aralıklar da isimlerini, içindeki derece sayılarına göre alırlar.

Katlı Aralıklar

ARALIKLARIN NİTELİKLERİ

          Her aralık, çeşitli yükseklik dereceleri gösterir. Her aralık, kendi içindeki tam ve yarım seslerin sayısı ile ölçülür. 

          

Örnek olarak, DO-Mİ aralığına üçlü aralık demiştik. DO ile Mİ bemol aralığı da üçlü aralıktır. DO diyez Mİ bemol de, bir üçlü aralığıdır. Bütün bu üçlü aralıkların dereceleri, tam ve yarım ses sayısına göre birbirinden değişiktir. Aralıkların bu değişikliğine, değişim denir ve "Büyük, Küçük, Artık, Eksik" adlarını alır. Yandaki örneklerde görüldüğü gibi, bir aralığın notalarında değiştirme işaretleri ile yapılan bir değişiklik o aralığı büyütüp, küçültebiliyor. Fakat aralığın adı değişmez. Yalnız aralıklar, niteliğini gösteren kelimelerle birlikte söylenir. Büyük üçlü, Küçük üçlü vb. gibi. Aralıklardan yalnız, dörtlü, beşli ve sekizli aralıklara, tam niteliği katılır. Değiştirme işaretleri ile büyültülüp, küçültüldüklerinde, sadece artık ve eksik olurlar.

Tam dörtlü                               Tam beşli                               Tam Sekizli

Artık dörtlü                              Artık beşli                               Artık sekizli

Eksik dörtlü                            Eksik beşli                               Eksik sekizli

          Tam aralıklar, büyük veya küçük niteliği almazlar

Büyük aralık : Küçük aralıktan, bir kromatik yarım ses daha büyük olan aralığa denir.

Küçük aralık : Büyük aralıktan, bir kromatik yarım ses daha küçük olan aralığa denir.

Eksik Aralık : Küçük tam aralıktan, bir kromatik yarım ses daha küçük olan aralığa denir.

Artık Aralık : Büyük ve tam aralıktan, bir kromatik yarım ses daha büyük olan aralığa denir.

          Artık aralık, bir kromatik yarım ses daha büyütüldüğünde, çok artık adını alır. Eksik aralık bir kromatik yarım ses daha küçültüldüğünde, çok eksik adını alır.